بررسی بیوسیستماتیکی جنس .cardamine l از خانواده شب بو (brassicaceae)در ایران

جنس cardamineبا نام فارسی ترتیزک تلخ یا ترتیزک باتلاقی از تیره brassicaceae و قبیله cardamineae است، که شامل 227 گونه در جهان می شود که در تمام قاره ها به جز قطب جنوب وجود دارند. در ایران 7 گونه از این جنس گزارش شده است، که در سرزمین های پست تا ارتفاعات مناطق مرطوب می رویند. این جنس تنوع کاریولوژی و مورفولوژی زیادی را نشان می دهد. در این پژوهش برخی از گونه های این جنس از دیدگاه ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی با استفاده از تاکسونومی عددی مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات ریخت شناسی بر روی 72 جمعیت از 8 تاکسون (6 گونه و 2 واریته) از مناطق مختلف ایران با استفاده از 49 صفت کمی و کیفی انجام شد، سپس با استفاده از نرم افزار spss ver16 ارزش صفات در تفکیک گونه ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که از جمله مهمترین صفات برای جداسازی گونه ها ویژگی های، ارتفاع ساقه از قاعده تا قاعده بالاترین برگ، ارتفاع ساقه از قاعده تا قاعده پایین ترین گل یا میوه، تعداد جفت برگچه جانبی برگ قاعده ای، دوره رویشی، طول، عرض و رنگ گلبرگ، اندازه برگچه انتهایی نسبت به برگچه های جانبی هستند. در نهایت کلید شناسایی جدید برای این جنس ارائه شد. در مطالعات گرده شناسی که برای اولین بار از ایران گزارش می شود؛ دانه های گرده 5 گونه با میکروسکوپ نوری بررسی شدند و سطح دانه گرده آنها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (sem) مورد مطالعه قرار گرفتند و مشخص شد دانه های گرده تری و تترا کولپیت هستند و تنها تزئینات مشبک را نشان می دهند. از نتایج به دست آمده از مطالعات تشریحی مشخص شد که صفاتی نظیر قطر رگبرگ مرکزی، قطر آوند مرکزی برگ، نسبت قطر رگبرگ مرکزی به قطر آوند مرکزی و حضور دستجات آوندی اضافی در ساقه اختلاف معنی داری را بین گونه های این جنس نشان دادند.